İşverenler, iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra işçilerin, işyerlerinde çalışmaları sırasında öğrenmiş oldukları müşteri çevresi, işyerine dair bilgilerin vb. kullanılması ve bu nedenle zarar görmelerini önlemek üzere işçilere ?Rekabet Yasağı Sözleşmesi? imzalatabilmektedirler. Yazımızda rekabet yasağı sözleşmesinin iş sözleşmesinin hangi şekilde feshedilmesi halinde geçerli olacağı, işverenin rekabet yasağı sözleşmesi kapsamında bir yükümlülük altına girmesinin gerekip-gerekmediği, işyerinin devri halinde rekabet yasağı sözleşmesinin geçerli olup-olmayacağına dair açıklamalar getireceğiz.
REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİ OLABİLMESİ İÇİN İŞ AKDİNİN NE ŞEKİLDE SONA ERMESİ GEREKMEKTEDİR?
İş sözleşmesi, haklı bir sebep olmaksızın işveren tarafından veya işverene yüklenebilen bir nedenle işçi tarafından feshedilirse, rekabet yasağı sona erer. Dolayısıyla rekabet yasağı sözleşmesinin geçerli olabilmesi için iş akdinin bu haller dışındaki sebeplerle feshedilmesi gerekmektedir. Bu nedenle örneğin iş akdinin işçi tarafından doğum, askerlik vb. sebeple sona erdirilmesi halinde işçinin feshi, işverene yüklenebilen bir sebepten kaynaklanmadığından rekabet yasağı sözleşmesi ortadan kalkmayacaktır.
İş akdinin haksız bir şekilde işveren tarafından sona erdirildiği iddiasıyla açılan işçilik alacağı davası ya da işe iade davasının olması halinde rekabet yasağına aykırılık iddiasıyla açılan tazminat davasının söz konusu işçilik alacağı ya da işe iade davasının sonucunu beklemesi gerektiği Yargıtay tarafından kabul edilmektedir. Bu uygulama, rekabet yasağı sözleşmesinin, iş sözleşmesinin fesih şekline göre geçerli olup-olmayacağına karar verileceğinden ve aynı yargı kolundaki mahkemelerin aynı konuda farklı kararlar vermesi gibi bir çelişkiye de engel olmasından dolayı kanaatimizce de yerindedir.
Şu hususu da önemle belirtmek gerekir ki; rekabet yasağı, işverenin bu yasağın sürdürülmesinde gerçek bir yararının olmadığı belirlenmişse sona erer.
REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİ OLABİLMESİ İÇİN İŞVERENİN KARŞI EDİM YÜKLENMESİ GEREKİR Mİ?
Rekabet yasağı sözleşmesinde temel borç işçinin, iş akdinin sona ermesinden sonra işverenine rekabet etmesinin bazı sınırlar çerçevesinde önlenmesidir. Ancak bunun yanında işverenin de rekabet sözleşmesine getirilen düzenleme ile bir edim yüklenmesi söz konusu olabilir.
Gerçekten konuya ilişkin düzenleme içeren Türk Borçlar Kanununun 445/II maddesinde; ?Hâkim, aşırı nitelikteki rekabet yasağını, bütün durum ve koşulları serbestçe değerlendirmek ve işverenin üstlenmiş olabileceği karşı edimi de hakkaniyete uygun biçimde göz önünde tutmak suretiyle, kapsamı veya süresi bakımından sınırlayabilir. ? denilerek işverenin de karşı bir edim yüklenebileceği açıkça ortaya konulmuştur. Ancak görüldüğü üzere rekabet yasağı sözleşmesinde, işverenin karşı edim yüklenmesi bir zorunluluk değildir. Bu nedenle rekabet yasağı sözleşmesinde işverenin, karşı yükümlülük yüklenip-yüklenmemesi sözleşmenin geçerliliğine etki etmemektedir.
REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ İŞYERİNİN DEVRİ HALİNDE DE VARLIĞINI SÜRDÜRÜR MÜ?
İşçi ve işveren arasında rekabet yasağını öngören düzenleme, işyeri devri halinde de kural olarak geçerliliğini sürdürür. Devralan işverenin başka bir amaca yönelmesi ve faaliyet alanını değiştirmesi halinde ise rekabet yasağı sona erer.
İletişim adresi: www.gurselavukatlik.com
