Zeytin, Üreticisinin Yüzünü Güldürdü

SARUHANLI - Ege’de “eğriburun” olarak da bilinen “Hatıplar Uslusu” zeytiniyle ünlü 200 Hanelik, 500 nüfuslu Manisa’nın Saruhanlı İlçesi Hatıplar mahallesinde zeytin hasadının sonuna geliyor.

4 bin dekar alanda 80 bin zeytin ağacıyla bölgede nüfus oranına göre en büyük zeytin arazisine sahip olan Hatıplar Mahallesinde 2014 yılı hasat sezonunda bin ton yemeklik uslu zeytini hasat edildiği bildirildi.  

Mahallenin toprak yapısı ve iklim koşullarının zeytin üretimine elverişli olması nedeniyle özellikle uslu cinsi yemeklik zeytinde “Hatıplar Zeytini” olarak adından söz ettiriyor.  

Hatıplar Mahallesi Muhtarı Nazif Üstün, Kardelen Gazetesi muhabirine yaptığı açıklamada, toplam 4 bin dekar arazisi bulunan mahallede 10 yıl öncesine kadar tütüncülükle uğraştıklarını, ancak tütünde değişen politikalarla üreticinin alternatif aramaya başladığını söyledi. Bu süreçte birçok üreticinin köyü bırakarak Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde açılan fabrikalarda çalışmak üzere ailece kente göçmeye başladığını anlatan Üstün, geçmişte 2 binler düzeyinde olan nüfusun önce binlere 2004′den sonra da 500’e kadar gerilediğini kaydetti.

Muhtar Üstün, geride kalan vatandaşların tütün ekim alanlarına zeytin ekerek son yıllarda 4 bin dönüm arazide 80 bin zeytin ağacı bulunduğunu, bunun ise mahallelerini cazibe merkezi haline getirdiğini bildirdi.

Muhtar Üstün, sözlerini şöyle sürdürdü: Bu yıl zeytin fiyatları gayet güzel geçti, uslu zeytin fiyatı 2 lira 15 Kuruş’a kadar çıktı. Yıllardan beri 80 kuruş 1 lira civarında geziyordu. Üretici bu yılki fiyatlardan memnun. 2014 zeytin sezonu 10 Ekim de başladı ilk önce domat zeytini toplandı. Uslu zeytini ve trilya zeytini şu an toplanıyor. Bu sene hasat oldukça bereketli geçti. Zeytin fiyatları geçen yıla oranla 2, 2 buçuk katına çıktı, Biz devlet yetkililerinden yağa verilen primin yemeklik zeytine de verilmesini istiyoruz. Çünkü mahallemizde 200 müstahsil var sadece 2 müstahsil zeytin yağdan geçen yıl prim aldı. Geri kalan 198 kişi alamadı, köyümüzde 200 hane var bunlar yaklaşık 1000 tonu gecik sofralık zeytin çıkıyor. Köyümüz küçük olmasına rağmen yemeklik zeytinde iddialı konumda, Saruhanlı bölgesinin zeytin yetiştirilen en son noktada zeytin yetişiyor, bizden sonra yüksekte zeytin yetiştiren yok. Zeytinlerimiz yemeklik olarak gayet kaliteli, daha önceleri bizim zeytinimizi alıp başka köylüler başka marka adı altında yıllarca pazarladılar.

30 dekar zeytin bahçesi olduğunu, bu bahçede 100 ağaç uslu, 450 ağaç trilya cinsi zeytin olduğunu, 10 yıldır da geçimini zeytin işinden sağladığını belirten mahalle sakinlerinden Hasan İbrahim Sarılar,  “fiyatlar geçen yıllarda çok düşüktü bu yıl ise çok iyi. 5-6 yıldan beri uslu zeytinin fiyatı 1 lira idi bu yıl ise 2 lira, 2 lira 10 kuruş. Trilya da iyi. 6 liradan gidiyor.” Dedi.

Önceki yıllarda sırıkla vurularak zeytine zarar verildiğini, bunun da yağın asidini artırdığını, sonraki yılda sürgün verecek filizlerin de tahrip olduğunu anlatan Sarılar “Eskiden bu yüzden zeytinde var yılı ve yok yılı arasında büyük fark olurdu. Bir plastik tarakla bu sorun da çözüldü. Ancak siyah zeytini dalları sıyırarak değil, elle toplamak zorunda olduğumuz için daha uzun sürüyor. Uslu ve Edremi zeytini bir kerede toplayabiliyorken Trilya zeytini için en az 3 kez ağacın başına gitmek zorundayız. Çünkü onların daneleri aynı anda gelişmiyor” şeklinde konuştu.

Saruhanlı Ziraat Odası Başkanı Aydoğan Okur ise ilçe de 116 bin 571 dekar alanda 2 milyon 156 bin 563 zeytin ağacının bulunduğu, bu zeytin ağaçlarından da 3 bin 776 sofralık zeytin, 13 bin 488 ton da yağlık zeytin üretildiğini belirtti.

-DALDAN SOFRAYA ZEYTİNİN HİKÂYESİ-

Her yıl Ekim ayı başında başlayan hasat sezonu zeytincilikle geçinen bölgelere canlılık getiriyor. Hatıplar mahallesinde genci yaşlısı herkes günün ilk ışıklarıyla zeytinliklerin yolunu tutuyor. Mahalle nüfusunun yetmemesi nedeniyle hasat sezonunda çevre ilçelerden gelen tarım işçileri de toplamaya katılıyor. Her bir ağaçta 5 kişi, ağaç altına sergilerini sererek başlıyor işe. Eskiden sırıklarla dallara vurarak düşürdükleri zeytinleri artık plastik taraklarla dalları tarayarak topluyorlar.

Meyveleri dallardan sıyırma işini genelde kadınlar yapıyor, erkeklerin görevi kasaları taşımak. Kasalarda toplanan zeytinler, vakit geçirmeden mahalle meydanında kurulan alım merkezlerinde eleme makinalarından geçirilerek kalibresine göre sınıflandırılıp işletmelere sevkiyatı yapılıyor.

Yine genelde kadınların yaptığı bir işlemle çürük, ezilmiş meyveler ayıklanıyor. Salamura yapmaya uygun irilikteki zeytinler çizme makinesine giriyor. Eskiden 1 işçi günde 100 kilogram zeytin çizebiliyorken şimdi makineler sayesinde saatte 3 ton çizme yapılabiliyor. Çizik atılarak dövülen zeytinler, salamura için polyester tankların içine giriyor.

Tankların üzerine kapatılan delikli kapakların üzerine deniz tuzu ve su dökülüyor. Kapakların üzerinde eriyen tuzlu su tankı dolduruyor. Tuzlu su, tankın tüm alanına yayılması için ayda bir kez tankın dibinden çekilerek üstünden tekrar dökülüyor. Mart ya da Nisan ayında tanklar açılarak salamura yeşil zeytinlerin satışı yapılıyor. Beldede paketleme tesisi bulunmaması nedeniyle zeytinler Akhisar ve Aydın’den gelen şirketlere satılıyor ve başka bölgelerin markasıyla satılıyor.

Mahallenin zeytinlerinin önemli bir bölümünü Akhisar ve Aydından işletmeci firmalar alıyor. Üreticilerin romörklerle alım merkezlerine getirdiği zeytinler bir eksperin nezaretinde kalibre ölçümüne tabi tutuluyor. Üretici zeytinini tanelerinin iriliğine göre belirlenen fiyat üzerinden satıyor. Salamuraya ayrılan iri zeytinler kilogramı 2 - 6 liradan satılırken yağlık zeytinler 1 liradan satılıyor.