Manisa Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdür Vekili Şener Uysal, bağcılıkta, yetiştiricilik aşamasında bütün işlemler mükemmel bir şekilde yapılsa bile, hasat zamanında ve yönteminde uygun bir şekilde yapılmazsa üzümde önemli derecede ekonomik kayba neden olduğunu söyledi.
Uysal, bağlarda üzümün olgunlaşmasını, bağın mevkii doğu-batı, kuzey-güney doğrultusunda kuruluşları, omcanın yaşı bağlarda yetiştiricilik faaliyetleri, bileşik alma, terbiye şekli, budama ve bağın yetiştiriciliği yerin toprak yapısı etkileyen faktörler olduğunu bildirdi.
Uysal, genel olarak bağlarda hasat zamanını, tanenin rengi, salkım sapının rengi, tane etinden çekirdeğin ayrılması, tanenin tadı, lezzeti ve suda eriyebilen kur madde miktarının etkilediğini ifade etti.
Uysal, "Suda eriyebilen kuru madde miktarını ölçmek için eski yıllarda Bome Aerometresi kullanılmakta idi. Bu yöntem artık kullanılmamakta olup, bunun yerine ölçüm cihazı olarak Refraktometre kullanılmaktadır. Sofralık üzümlerde Refraktometre ile ölçülen kuru madde miktarı yüzde 18-20 kurutmalık üzümlerde ise yüzde 22-23 olduğunda hasat edilmelidir." dedi.
Özellikle kurutmalık üzümlerde erken hasadın randıman kaybına neden olduğunu belirten Uysal, "Yüzde 18-20 kuru madde miktarı ile hasat yapıldığında 5 kilogram yaş üzümden 21 kilogram kuru üzüm, yüzde 22-23 kuru madde miktarı ile hasat yapıldığında 4 kilogram yaş üzümden 1 kilogram kuru üzüm elde edilmektedir." diye konuştu.
Uysal şöyle devam etti: "Refraktometre ile ölçüm; sabah serinliğinde bağı temsil edecek şekilde atlamalı olarak değişik sıralardaki asmaların sağından ve solundan birer salkım seçilir. Seçilen her salkımın üst kısımlarından bir, orta kısımlarından iki, alt kısımlarından ise bir tane olmak üzere bağdan yarım kilo örnek toplanır. Toplanan örnek bir tülbent içinde sıkılarak şırası bir kapta toplanır. Şıranın sıcaklığı 20 derece olmalıdır.
Refraktometre ile kuru madde ölçümü yapmak için refraktometre saf su ile kalibre edilir. Hazırlanan şıradan bir damla refraktometrenin cam yüzey kısmına konulup okuma yapılır. Kuru madde miktarı değeri yüzde 22-23 ise hasat yapılır. Eğer bu değere ulaşmamış ise eksik olan her bir değer için iki gün eklenir. Bağlarda hasat zamanı bu değerlere göre tespit edilip hasada karar verilir."
Hasadına karar verilen bağlarda, hasada bağın güneş gören dış kısmından başlanarak hasat yapıldığını aktaran Uysal, "Hasatta makas ya da bağ bıçağı kullanılmalıdır. Ezik, çürük ve hastalıklı salkımlar ayrı hasat edilmeli, sağlıklı üzümlere karıştırılmamalıdır. Ezik, çürük ve hastalıklı üzümler küf yüklü ile bulaşık olduğundan, bunların ayrı hasat edilmesi ile temiz üzümlere bulaşma engellenmiş olur. Hasat edilen üzümlerin kurutulması, hasat edilen üzümlerin kuruma sürelerini hızlandırmak ve homojen sarı renkte kuru üzüm elde etmek amacıyla Bandırma işlemi yapılmaktadır.
Bandırma işlemi için Bandırma eriyiğinin hazırlaması, Bandırma eriyiği için potasyum karbonat, yüksek asitli natüre zeytinyağı ve su kullanılır. Eriyiğin potasa derecesi havanın sıcaklığına ve üzümün tanelerinin iriliğine göre değişir. Genelde Bandırma eriyiği yüzde 5 -7 olarak hazırlanır." şeklinde bilgi verdi.
Uysal, sözlerine şöyle devam etti: "Yüzde 5`lik çözelti hazırlamak için 5 kilogram potasa, plastik bir kapta su içinde iyice eritilir. Potasa eriyiği kazanına boşaltılır. Su ilave edilerek 100 litreye tamamlanır. 1-1,5 kilogram natürel zeytinyağı plastik bir kapta, üzerine biraz potasalı su konarak iyice karıştırılır. Tamamen karıştığında mat sarı bir renk alır. Bu karışımın üzerine potasalı Sudan yavaş yavaş ilave edilir. Zeytinyağının kırılması tamamlanınca ana solisyona yavaş yavaş dökülerek karıştırılır. Karışım işlemi bittiğinde üzerinde yağ zerreleri olmamalıdır.
Hasat edilen üzümler Bandırma sepeti ile Bandırma eriyiğine daldırılıp 8-10 kere çevrildikten sonra çıkarılır. Sepetlerdeki eriyik süzülene kadar süzgü tahtasında bekletilir. Daha sonra üzümler sergi yerine serilir. Üzümlerin kurutulmasında sergi yerleri oldukça önemlidir. Sergi yerleri seçilirken, bağın güneş gören yerinde olmasına, anayollardan, tren yollarından uzak olmasına, hasat edilecek üzümün serilmesine yetecek kadar miktarda olmasına, yağışlardan etkilenmemesi için üzeri kapatılabilecek şekilde olmasına ve yağışların tahliyesi için uygun eğimde olmasına dikkat edilmelidir. Ürünün kalitesini yetiştiricilik kadar, kurutma sırasında alınacak tedbirlerinde etkilediğini unutmamak gerekir. Kaliteli bir ürün için kurutmanın gerektiği gibi yapılması önemlidir."
