Koldere´de 1. Geleneksel Deve Güreşi Düzenleniyor

SARUHANLI/KOLDERE - Saruhanlı´nın Koldere Mahallesinde 25 Mart Pazar günü 1. Geleneksel deve güreşi Festivali düzenlenecek.

Tertip komitesi´nden Mustafa Karacar, yaptığı açıklamada, Koldere´de bu yıl ilk kez 100 devenin katılımıyla ücretsiz olarak deve güreşi düzenlemesine karar verildiğini belirtti.

Koldere Tertip Komitesi öncülüğünde, Saruhanlı Belediyesi ve Manisa Büyükşehir Belediyesinin desteğiyle Koldere futbol sahasında düzenlenecek güreşin 25 Mart 2018 Pazar günü yapılacağını ifade eden Karacar, şunları kaydetti; "Ege bölgesinden 100 devenin katılımıyla Koldere mahallemizde "1. Geleneksel Deve Güreşi Festivali" düzenlenecek.

Develer, Kaymakamlık ve Belediye Başkanlığı kupaları için güreşecek. Dereceye giren deve sahiplerine çeşitli ödüller verilecek. Program sabah saatlerinde başlayıp akşama kadar sürecek. Hayırlı olsun."

Manisa, Saruhanlı ve çevre ilçelerde yaşayan vatandaşları programa davet eden Karacar, etkinliğin geleneksel hale getirilerek her yıl düzenlenmesinin planlandığını dile getirdi.

Tertip Komitesinde şu isimler yer alıyor; Mahalle Muhtarı İbrahim Durbay, Hüseyin Sarı, İlker Çelebioğlu, Mustafa Karacar, Mehmet Aras, Zafer Yener, Osman Gümüşgönül.

-DEVE GÜREŞİ FESTİVALİNİN TARİHÇESİ-

Tarih boyunca Anadolu´da güçlü yapısı nedeniyle yük ve insan taşımacılığının vazgeçilmezi olan develerin önemi zaman içinde azalmış olmasına rağmen, günümüzde Batı Anadolu´da bu işlevinden farklı bir alanda başrol oyuncusu olarak çıkıyor karşımıza. Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgesi´nin en önemli kış eğlencesi ve kültürel etkinliklerinden biri olan ve binlerce kişi tarafından izlenen ?Deve Güreşleri´nin tarihi 19. yüzyıl başlarına kadar uzanıyor.

Tarih boyunca Anadolu´da güçlü yapısı nedeniyle yük ve insan taşımacılığının vazgeçilmezi olan develerin önemi zaman içinde azalmış olmasına rağmen, günümüzde Batı Anadolu´da bu işlevinden farklı bir alanda başrol oyuncusu olarak çıkıyor karşımıza. Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgesi´nin en önemli kış eğlencesi ve kültürel etkinliklerinden biri olan ve binlerce kişi tarafından izlenen ?Deve Güreşleri´nin tarihi 19. yüzyıl başlarına kadar uzanıyor.

İzmir´den Aydın´a yük taşıyan kervanlar genellikle İncirliova´da konakladıklarında yükü olmayan develer birbirleriyle oynarlarmış. Bu oyunlar deve sahiplerinin ilgisini çekince, ?Benim devem seninkinden güçlü" çekişmesi başlamış. Zaman içerisinde gelişerek, toplumsal bir kış eğlencesine dönüşmüş. Güreşler, ?Yoz´ adı verilen tek hörgüçlü dişi develer ile ?Buhur´ adı verilen çift hörgüçlü erkek develerin çiftleşmesinden olan, ?Tülü´ denen erkek develer arasında ayak, orta, başaltı ve baş olmak üzere dört kategoride yapılıyor ve galibiyet; kaçırtarak, bağırtarak veya yıkarak elde ediliyor. Develerin güreşlerde yaptıkları oyun adlarından bazıları ise bağ, çengel, çatal, makas, tam bağ, yarım bağ, düz çengel. Kazanana halı armağan ediliyor. Halıyı alan deve de gururla alandan ayrılıyor.

İlk zamanlarda güreşler hiçbir çıkar gözetmeksizin sadece ün için yapılmışsa da günümüzde deve güreşlerinin toplumsal dayanışma açısından önemli bir rolü var.  Bu organizasyonlarda elde edilen gelirler kamu ve toplum kuruluşlarına aktarılıyor. Ancak son yıllarda turizm açısından da değerlendirilmeye başlanan güreşler için organize edilen ?Deve Güreşleri Festival´leri ile pek çok yerli ve yabancı turist tarafından izlenmesi sağlanıyor.

Güreşçi develer için hazırlıklar yazın başlıyor. ?Savran´ adı verilen deve bakıcıları tarafından yaz ve sonbahar aylarında kuvvet verici besinlerle beslenip, kışa doğru kızmaya başlıyorlar. Bunun nedeni, dişilerini diğer erkek develerden kıskanmaları. Develerin kızmaya başlamasından sonra törenle ?havut? (giydiriliyor. Daha sonra da güreşler başlıyor ve Aralık, Ocak, Şubat, Mart aylarının sonuna kadar devam ediyor.

Güreşlerden önceki gece bir ?Halı Gecesi? düzenleniyor. Bu geceye deve sahipleri, bakıcılar ve organizatörler ile diğer davetliler katılıyor. Gecede yenilip, içilip, yöresel oyunlar oynanarak eğlenildikten sonra bir el dokuma halısı açık artırma ile satılarak, güreşlerin organizasyon masraflarına katkı sağlanıyor.

Deve güreşlerinin yazılı ve yazılı olmayan bazı kuralları olsa da, bazen bu kurallar bölgeden bölgeye değişiklikler gösterebiliyor. Bu kurallarda en çok gözetilen develerin birbirlerini incitmelerinin önüne geçmek. Güreş esnasında herhangi bir tehlikeli durumda urgancılar develeri ayırıyorlar.  Ayrıca güreşlerde davul ve zurnanın deveyi coşturması açısından önemi büyük? Aydın başta olmak üzere, Muğla, İzmir, Denizli, Balıkesir, Manisa ve Çanakkale illerinde kış mevsimine renk katan deve güreşi şenlikleri vatandaşlar tarafından kurulan komiteler tarafından kültürel amaçlı olarak düzenleniyor.      

Güreş yapan develerin süslemeleri öyle canlı, öylesine göz alıcı ki... Havutlarının yanında isimleri işli, üçgen dokuma arkalıkların yanlarından büyüklü küçüklü, rengârenk boncuklar, deniz kabukları ve aynalarla işlenmiş parçalar, yünden yapılmış ponponlar, çanlar sarkıyor. Baş kısımlarında, yanaklarına takılmış ziller ile gelin telinden tutun da allı, morlu, altın, gümüş sırma işli şifon eşarplara kadar geleneksel gelin başında ne varsa hepsi kullanılıyor. Bileklerine de boncuklu halhallar takılıyor. Türk bayrağı ile maşallah yazısı da hemen hemen hepsinde olur. Güzel olduklarının öylesine farkında olurlar ki, edalı bir şekilde güreş alanına doğru girerler.

Çitlerle çevrilmiş güreş alanı bayram yeri gibi olur adeta. Meraklıları için kasket, potur ve körüklü çizme güne özel kıyafet olur. Bu arada develer de yine davul ve zurna eşliğinde sahada dolaşmaya başlar. Cazgır,  kendine özgü sunuşuyla, maniler ve övgüler söyleyerek develerin ilginç isimlerini hoparlörden okur. Bu arada seçkin misafirler de tribünlerdeki yerlerini alır. Çitlerin kenarlarına kurulmuş masalara oturan seyirciler ise güreşlerin başlamasını beklerken, bir yandan da yemeklerini yiyr. Mangallarda deve sucukları ve çöp şişler pişer. Poşu, kasket ve hediyelik eşya satıcıları da yerlerini alır. Öyle bir coşku olur ki; uzun zamandır bu günü bekledikleri her hallerinden belli olur. Davul ve zurnanın ritmine kaptıranlar oynamaktan kendilerini alamazlar. Anadolu´nun eşi benzeri olmayan, bu çok renkli kültürüne tanıklık etmek isteyen 25 Mart 2018 Pazar günü Koldere Mahallesi´nde gerçekleşecek olan Deve Güreşi Şenliğin gidip görmelerini öneririz?