SARUHANLI - Saruhanlı Toplum Sağlığı Merkezi Başkanı Dr. Rabia Kapan, İyot eksikliği önlenebilir zekâ geriliğinin en önde gelen nedenlerinden birisi ve kişiyi anne karnından başlayarak tüm yaşamı boyunca olumsuz olarak etkileyen bir durum olduğunu söyledi.
İyot insan vücudunda beyin ve sinir sisteminin normal büyüme ve gelişmesi, vücut ısısı ve enerjisinin devamı için gerekli olan tiroid hormonlarının önemli bir bileşeni olduğunu belirten Dr. Kapan, “Bu hormonlar vücudun tüm sistemlerinin büyüme ve gelişmesi için gereklidir. Besinlerle iyot yetersiz alındığında iyot yetersizliği hastalıkları görülmektedir.
İyot yetersizliğinin en olumsuz ve yıkıcı etkilerinin gözlendiği risk grupları; doğurganlık çağındaki kadınlar, gebeler, bebekler ve çocuklardır. Bebek ve çocuklarda; büyüme ve gelişme geriliği, zekâ düzeyinin akranlarına göre en az 13,5 puan daha düşük olması, öğrenme yeteneği ve okul başarısında azalma, gebelerde düşük ve ölü doğum riskinde artma ve her yaşta guatr iyot yetersizliğinin oluşturduğu önemli sağlık problemlerinden sadece birkaçıdır.” Dedi.
Tüm dünyada iyot yetersizliğinin önlenmesi için ülkemizin de içinde bulunduğu birçok devletin özel programlar başlattığını ifade eden Kapan, şunları kaydetti; “Ülkemizde toprak erozyonu, sel baskınları v.b. nedenlerle su ve toprakta iyot yeterince bulunmamaktadır. Dolayısıyla da toprakta yetişen besinlerden de vücudun ihtiyacı olan iyot alınamamaktadır. Bu nedenle bireylerin günlük iyot ihtiyaçlarının karşılanması için tuzun iyotla zenginleştirilmesi yoluna gidilmiştir. Herkesin kullandığı sofra tuzuna bir miktar iyot katılması ve bu yolla vücudun ihtiyacı olan iyotun alınmasıyla; ülkemiz çocuklarını tehdit eden iyot yetersizliğine bağlı hastalıkların önlenmesi sağlanacaktır.
Ülkemizde için de önemli bir halk sağlığı sorunu olan iyot eksikliğine bağlı hastalıkların önlenmesi amacına yönelik olarak, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ve UNICEF‘in işbirliğinde 1994 yılında İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Ve Tuzun İyotlanması Programı başlatılmıştır.
İyot yenilen gıdalardan ve içilen sulardan alınır. Deniz ürünlerinde (balık, yosun gibi), toprakta yeterli miktarda iyot bulunduğunda et, süt, yumurta ile tahıllarda ve diğer gıdalarda da bulunmaktadır.”
Dr. Rabia Kapan sözlerini şöyle sürdürdü; “Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, ortalama günlük ihtiyaç olan 150 mikrogram iyot (bir toplu iğne başı kadar) yeterince alınamadığı için 740 milyon insanın guatrdan, dünya nüfusunun %54’nün ise iyot yetersizliği hastalıklarından etkilendiği belirlenmiştir.
Bu nedenle, halkımızın evlerine aldıkları tuzun iyotlu olmasına dikkat etmeli ve mutlaka iyotlu tuz kullanmaya özen göstermesi gerekmektedir. Tuzun iyot içeriğinin korunması için; koyu renkli ve kapaklı kavanozlarda, serin ve kuru yerde saklanmasına özen göstermelidir.
Tuzda bulunan iyotun yemek pişerken kaybolmaması için, yemek piştikten ve ocaktan indirildikten sonra veya sofrada yerken tuz ilavesi yapılmalıdır.
Daha zeki, çalışkan, başarılı, üretken bir neslin yetişmesinde, iyot eksikliği ile mücadele etmek için vatandaşlarımız, mutlaka iyotlu tuz tüketmeye özen göstermelidir. Unutmayınız ki; iyot yetersizliği önlenebilir zekâ geriliğinin en temel nedenidir.”
