Giriş
Çocuklara güzel isim koymalıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Çocuğa güzel isim vermek, dinini öğretmek ve vakti gelince evlendirmek, evlâdın babası üzerindeki haklarındandır.) [Ebu Nuaym]
(Kıyamette, babanızın ismi ile beraber [Meselâ Ali oğlu Emin veya Ali kızı Emine diye] çağırılacaksınız. O hâlde isminiz güzel olsun!) [Ebu Dâvud]
Güzel isimler çoktur. Meselâ peygamber isimleri, Resûlullah efendimizin 400 kadar olan mübarek isimleri, Allahü teâlânın esmâ-i hüsnâsından olup da, isim olarak koyması caiz olan Alî, Azîz, Mâcid, Mücîb, Râfi', Reşîd isimleri, eshab-ı kiramın, âlimlerin ve evliyanın isimleri konabilir.
Bir ismin güzel olması için mutlaka Kur'an-ı kerimde bulunması gerekmez. Yüz binden fazla eshab-ı kiramdan Hz. Zeyd hariç, hiçbirinin ismi Kur'an-ı kerimde yoktur. Güzel isimler çoktur. Değişik isim olsun diye yahut en güzel isim olsun diye Kur'an-ı kerimde geçen her kelimeyi, sırf Kur'an-ı kerimde geçtiği için çocuğa isim olarak koymak, çok yanlış olur. Çünkü Kur'an-ı kerimde güzel isimlerin yanında çirkin isimler de vardır. En başta şeytan var, İblis var, Hannas vardır. Kâfirlerden Karun, Haman vardır. Peygamber efendimizin düşmanı Ebu Leheb'in ismi vardır. Bunları koymak doğru değildir.
Her peygamber, her âlim ve evliya da, kendi isminden olanlara şefaat edecektir. Güzel ismin bu yönden de önemi vardır.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allah indinde en güzel olan isimler, Abdullah, Abdurrahmandır.) [Müslim]
(Üç oğlu olup da, birine adımı vermiyen, cahillik etmiş olur) [Taberânî]
(Allahü teâlâ buyurur ki: İsmi, Ahmed, Muhammed, Mahmud gibi habibimin isminden olan mümine azap etmekten hayâ ederim.) [R. Nasihin]
(Bir evde 1, 2 veya 3 Muhammed olmasının zararı olmaz.) [Muhtarul Ehadis]
(Oğlunun adını Muhammed koyan, çocuğu ile cennetlik olur.) [Muhtar Ehadis]
(Muhammed isimli çocuğa her yerde ikram edin, onu aşağılamayın.) [Hatîb]
(Muhammed isimli kimseyi hakîr görmeyin, onu mahrûm etmeyin! Onun bulunduğu bir evde, bir yerde bereket vardır.) [Deylemî]
İbni Abbas hazretleri, (Kıyamette, Adı Muhammed olan müminler gelsin! denilir, hepsi cennete götürülür.) buyurmaktadır.
Ecdadımız, saygıda kusur olmasın diye Muhammed ismini Mehmed şeklinde kullanmıştır. Peygamber efendimizin, bildireceğimiz mübarek isimlerinden birini de koymak çok iyi olur. Eshab-ı kiramın isimleri de çok kıymetlidir. Ecdadımızın koyduğu isimler de önemlidir.
Hz. Talha, on çocuğunun her birine bir peygamber ismi koymuştu. Hz. Zübeyr'in de on çocuğu vardı. O da hepsine şehit ismi vermişti. Hz. Talha, Hz. Zübeyr'e, Neden çocuklarına peygamber ismi değil de, şehit ismi verdin? dedi. O da, Çocuklarım peygamber olamayacağına göre, şehit olmalarını arzu ettiğim için... dedi.
İsmi kötü olan değiştirmelidir! Hadis-i şerifte, (Kötü ismi olan bunu güzel isme çevirsin!) buyuruldu. (Berîka)
Kâfir ismi koymaktan da kaçınmalıdır. İmam-ı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki:
(Bir Müslümanın, bir kâfir ismini almaktan, korkunç arslanlardan kaçmaktan daha çok kaçması gerekir. Bu isimler ve onların sahipleri, Allahü teâlânın düşmanlarıdır. Hadis-i şerifte, (Kötü zan altında kalınacak yerlerden kaçınız!) buyuruldu. Dinsizlik alâmeti olan ve bu zannı uyandıran isimleri koymaktan kaçınmak gerekir.) [Müj. Mek.]
İbni Âbidin hazretleri buyurdu ki: (Çocuğa Alî, Azîz gibi isimleri koymak caiz ise de, bu isimleri söylerken hürmet etmek gerekir.) [R. Muhtar]
Reşîd, Emin gibi övücü isimler koymak caiz ise de koymamak iyi olur. Çünkü böyle isimleri söyleyerek, o isim sahibine hakaret etmek, isme de hakaret olur. [Şir'a]
Kıyamette günahları, sevaplarından daha çok olan bir kimse, cehenneme götürülürken, Allahü teâlâ, Cebrâil aleyhisselâma buyurur ki:
- Ya Cebrail, buna sor, hayatında hiçbir âlimin sohbetinde bulundu mu?
Hz. Cebrail, o kimseye sorar. O da, (Ne yazık ki, hiçbir âlimle bir arada bulunmadım.) der. Allahü teâlâ, tekrar Cebrail aleyhisselâma buyurur:
- Buna sor ki, hiçbir âlimi ilminden dolayı sevdi mi?
Hz. Cebrail, ona sorar. O da, (Hayır sevdiğim bir âlim yoktu.) der. Hak teâlâ buyurur:
- Tesadüfen de olsa, bu bir âlimle yemek yemiş mi?
Hz. Cebrail sorar. O da, (Hayır hiçbir âlimle bir sofrada bulunmadım.) der. Hak teâlâ buyurur ki:
- Bu kulun ismi, bir âlimin ismine benziyor mu?
Hz. Cebrail sorar. O da, (İsmim hiçbir âlimin ismine benzemez.) der. Hak teâlâ buyurur ki:
- Bu kulumu cennete götürün. O, âlimi seven bir kimseyi severdi.) [El-Envâr]
Gürüldüğü gibi, ismi bir âlimin ismine benzemek, hatta âlimi seveni sevmek bile insanın kurtuluşuna sebep olmaktadır. Elbette her şeyden önce mümin olmak şartı vardır. Mümin olmadıktan sonra güzel ismin ve ibâdetin kıymeti olmaz.
