ESNAFA DESTEK PAKETİ Mİ, KÖSTEK PAKETİ Mİ?

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU

CHP MANİSA MİLLETVEKİLİ

SARUHANLI - Tüm dünyayı tehdit eden Coronavirus salgını ekonomiye de ağır darbe vurmuştur. Bu nedenle ülke genelinde bir dizi tedbirler alınmış ve bazı kesimlerin mali açıdan desteklenmesine karar verilmiştir.

Halkbank, ekonomik faaliyetlerine destek sağlamak amacıyla esnaf ve sanatkârlara yönelik “Esnaf Destek Paketi” açıklamıştır. Bu kapsamda esnafın kredi borçları 3 ay süreyle faizsiz olarak ertelenmiştir. 6 aya kadar da ödemesiz 36 ay vadeli verilecek işletme kredisinin limiti 25 bin TL olarak belirlenmiş ve dönem uygulanabilecektir.

Fakat Halk Bankasının bu krediyi vermek için istediği şartlar, bu paketin esnafa köstek olmaktan öteye gitmeyeceğini göstermiştir.

Çünkü; bu krediyi almak için son beş yıl içerisinde Halk Bankasından, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi ve KOSGEB aracılığı ile devlet destekli düşük faizli kredi kullanmamış olmak, kredi borcu bulunmamak, takibe düşmemek gibi ağır şartlar vardır.

Örneğin; 700 üyesi olan Akhisar Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi'nde, sadece 4 üye bu krediyi alabilecek durumdadır.

Zaten bu şartları taşıyan herkese aynı şartlarda esnaf kredi ve kefalet kooperatifleri kredi vermektedir. Yani bu yapılanı destekmiş, yeni bir uygulamaymış gibi göstermek doğru değildir.

Bugün sayısı 1 milyon 600 bini bulan esnafın, yüzbinlercesinin kredi borcu olduğu, yüzbinlercesinin ödeyemediği borçları nedeniyle kara listede olduğu düşünüldüğünde bu haktan yararlanacak esnaf ve sanatkar sayısı oldukça sınırlıdır. 

Bu haliyle esnafın % 95’i bu haktan zaten yararlanamayacaktır. 

Esnafın kredi borcunu erteledik yalanı ise tam bir fiyaskodur. Bankalar erteledikleri taksitlerin hepsini üç ay sonra toptan ve faiziyle birlikte alacak.

Bu ekonomik paket ile bankaların kapıları bir kez daha esnafın yüzüne kapatılmıştır.

Küresel salgın sebebiyle vergi, sosyal güvenlik, kredi, kira ve piyasaya olan diğer borçlarını ödeyemeyen esnaf ve sanatkârlar zor bir süreçten geçmektedir. Alınan tedbirler nedeniyle bir çok esnaf dükkanını kapatmak zorunda kalmıştır. Açık olanlar ise siftah bile yapmadan dükkanını kapatmaktadır.

Esnaf ve yanında çalışanlar özellikle berberler, çay ocakları, kafeler, lokantalar, tezgahı kapatılan gıda harici pazarcı esnafı ve daha niceleri hepsi günlük kazanıp evlerine ekmek götüren insanlardır. Dükkanlarını, tezgahını kapatan bu insanlar şimdi açlıkla mücadele etmek zorunda kalmıştır.

Esnafın talebi bellidir. Bu esnaf kesimi çok para da istemiyor. İşlerini yeniden yoluna koymaları için bir defaya mahsus şartsız 10 bin liraya kadar 6 ay ödemesiz kredi verilmesi günlük kazanan esnafa rahat bir nefes aldıracaktır.

Esnafın kira harcamaları (AVM’ler hariç) Maliye ve Hazine Bakanlığınca karşılanmalı, esnafın yanında çalışan işçilerin ücretleri işyeri kapalı kaldığı sürece asgari ücret üzerinden işsizlik sigorta fonundan karşılanmalı, hem esnafın, hem de yanında çalışan işçilerin kredi kartı ve kredi borçları da üç ay süreyle ertelenmelidir.  

Ve hepsinden önemlisi, ödeyemediği kredi borçları yüzünden bankaların kara listesine giren esnaf için yeni bir sayfa açmak adına sicil affı mutlaka çıkarılmalıdır.

Kısacası esnafın derdine merhem olacak çözümler üretilmelidir. Çünkü toplumsal ve iktisadi yaşamın lokomotifi esnafa verilen her türlü destek doğrudan ekonomiye yansıyarak piyasayı rahatlatacaktır.