Dokumacılığın son temsilcileri mesleklerini korumak için direniyor
Demirci ilçesinde dünyanın bir çok ülkesine ihraç edilen el dokuma halıları, yeni dokumacıların yetiştirilememesi nedeniyle son yıllarını yaşıyor. Ucuz iş gücü ve gençlerin bu mesleğe ilgi göstermemesi gibi nedenlerden yeni dokumacıların yetişmediği halı dokumacılığının son temsilcileri mesleklerinin yok olmasından endişe ediyor.
Manisa'nın Demirci ilçesinde 200 yıllık halı dokuma geleneği anneden kızlarına aktarılarak, halen yaşatılıyor. Daha önceleri ilçenin kadınları halıları evlerindeki tezgahlarda dokurken şimdilerde atölyelerde bir araya gelerek hem halı dokuma geleneğini yaşatıyor hem de aile bütçelerine katkı sağlıyor. Günde yaklaşık 6 bin ile 8 bin düğüm atan ilçenin kadınları ellerinin nasırlarıyla para kazanmanın mutluluğunu yaşıyor. Yüzde 100 yün ipliklerle dokunan halıların tamamı yurtdışına ihraç edilirken önemli bir pazara sahip olan Demirci el dokuma halıları ilçe kadınlarının elinde adeta sanata dönüşüyor. Halı dokumacılığını hem sanat hem de meslek olarak gören ilçe kadınları dokumacılığın son temsilcisi konumuna geldi. Gerek makineleşme, gerek sipariş veren müşterilerin Pakistan, Hindistan, Mısır ve Çin gibi ülkelerdeki ucuz iş gücüne yönelmesi, gerekse de gençlerin dokumacılığa uzak kalması mesleği yok olmanın eşiğine getirdi.

"25 binleri bulan tezgah sayısı şu anda 3 binlere düşmüş durumda"
Halı dokuma mesleğinin yok olma aşamasına geldiğini söyleyen Demirci Atölye Halıcılığı Geliştirme Derneği Üyesi Kazım Aysan, "Demirci'de halıcılık yaklaşık 200 yıl önce Gördes'ten öğrenilerek ilçemize kazandırılan bir kültürdür. Dedelerimizden ninelerimizden annelerimize kadar herkes bu kültürü kazanmış vaziyette. Ancak günümüzde artık bu kültür tamamen yok olacak düzeye geldi. İşçiliklerdeki maliyetin artması sebebiyle gençler bu dokuma işine bu kültüre ilgi duymuyorlar. bunun için her geçen gün sayı azalmakta. Demirci'de en yoğun olduğu zamanda 25 binleri bulan tezgah sayısı şu anda 3 binlere düşmüş durumda. Demirci'de el halıcılığı daha butik tarzda, tüketicinin talepleri doğrultusunda üretime devam ediyor. Isparta'da, Konya'da Kayseri'de el dokuma halıcılık bitmesine rağmen Demirci'de direniş devam ediyor. Kadınlarımız özellikle 50'li yaş üstü kadınlarımız bu kültürü yaşatıyorlar. Demirci'de tüccarların en büyük avantajı altyapısı olmasından dolayı istedikleri her tür halıya geçiş yapabiliyorlar. Tüccarlarımız hangi tür halı isterlerse kadınlarımız onları rahatlıkla üretebiliyor, istenen kaliteyi sağlayabiliyorlar. İşin temini ve hızlılığı Demirci'nin tercih sebebi. Halının ham maddesinin temininden dokuma ve yıkanmasına kadar Demirci'de yapılmakta" dedi.

"Gençler artık tezgah başına oturup hayatlarını sürdürmek istemiyorlar"
Kültür Bakanlığından teşvik verilmesiyle mesleğin yaşatılabileceğini belirten Aysan, "En büyük hayalimiz bu kültürün el sanatları kategorisine alınarak Kültür Bakanlığından teşvik verilmesi. Ucuz iş gücü olan Pakistan, Hindistan, Mısır ve Çin gibi ülkelerle rekabet edebilmemiz için teşvik verilmesi elzem olmuştur. Tezgahta çalışan kadınlarımız el dokumacılığın son temsilcileri diyebiliriz. Gençler artık tezgah başına oturup günde 6 bin düğüm atarak hayatlarını sürdürmek istemiyorlar. Bu kadınlarımız artık bu mesleğin son temsilcisi. El halıcılığı can çekişiyor diyebiliriz" diye konuştu.

"Bizden sonra nesil yok"
11 yaşından beri halı dokuduğunu ancak halı dokumacılığının son temsilcisi olduklarını söyleyen Halı Dokuma Ustası Esma Kasılmaz, "Burada günde 6 bin düğüm atarak evimize kazanç sağlıyoruz. Başka bir işimiz yok. Şu hayat pahalılığında geçindirmiyor ancak başka da bir işimiz olmadığından bu işi yapmak zorunda kalıyoruz. Biz 10'lu yaşlarımızdan beri dokuduğumuz için bu işi severek yapıyoruz. Arkadaşlarımızla beraber dokuduğumuz için bu mesleği sürdürebildiğimiz kadar sürdürüyoruz. Yaşımız 50'lere geldi. Ne kadar daha bu mesleği sürdürebiliriz bilmiyoruz. Gençler burada oturacağına fabrikaya girip çalışıyor. Bu işi yapmak istemiyorlar zaten. Bizden sonra nesil de yok. Biz de geçiciyiz. Burada birkaç yıl daha halı dokuruz. İstediğimiz ücretleri hiçbir zaman alamadık. Günlük yevmiyeden çalışarak evimize katkı sağlıyoruz" ifadelerini kullandı.