Soma’daki maden faciasıyla ilgili olarak gözaltına alınan 36 kişiden 8’inin tutuklandığı, 8’inin serbest bırakıldığı, 9’unun adli kontrol altına alındığı ve 11 şüphelinin de savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldığı bildirildi.
Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü, Soma’daki maden kazası sonrası yapılan çalışmaları yazılı bir açıklamayla anlattı.
Açıklamada, Manisa ili Soma ilçesinde özel bir şirkete ait kömür madeninde meydana gelen faciada hayatını kaybetmiş ve yaralı vatandaşlara ilişkin güncel bilgiler sıralandı.
Manisa’nın Soma ilçesi Eynez mevkiinde bulunan ve özel bir şirket tarafından işletilen kömür madeninde, 13 Mayıs 2014 Salı günü saat 15.10’da bir maden kazası meydana geldiği belirtilen açıklamada, "Aynı gün, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız başkanlığında kurulan kriz masası ve oluşturulan koordinasyon ekibi ile krize ivedilikle müdahale sağlanmış, devletin tüm kurum ve imkanları seferber edilmiştir.
Oluşturulan koordinasyon ekibinde, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığından yetkililerin bulunduğu heyetler yer almıştır. Arama-kurtarma çalışmalarının koordinasyonu, Bakan Yıldız ve oluşturulan ekip tarafından sağlanmıştır. Başbakanlık tarafından olay nedeniyle 13-15 Mayıs 2014 tarihleri arasında 3 günlük milli yas ilan edilmiş, bayraklar yarıya indirilmiştir. Yurt genelinde konser ve çeşitli eğlence etkinlikleri iptal edilmiştir. Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan facianın ardından Arnavutluk’a yapacağı resmi ziyareti iptal etmiş, 14 Mayıs 2014 günü Soma’ya gitmiştir. Başbakan Erdoğan, Soma’da yaptığı açıklamada olayla ilgili olarak, facianın en ince ayrıntısına kadar incelenerek manen ve madden gerekenin yapılacağını ifade etmiştir. Kömür madeninin işletmesini yapan şirketin verdiği bilgiye göre, facianın meydana geldiği saatlerde madende 787 işçi bulunmaktaydı. Olayın hemen ardından 363’ü olmak üzere, arama-kurtarma çalışmaları sonunda 486 vatandaşımız sağ olarak kurtarılmıştır. Yaşanan olayda 301 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir.
Hayatını kaybeden vatandaşlarımızın isim listesi AFAD’ın web sitesinden kamuoyu ile paylaşılmıştır" denildi.
Facianın ardından ilk olarak Manisa’daki AFAD ekibinin olay yerine gittiği kaydedilerek, kurtarma çalışmalarına katılan ekiplerin şunlar olduğu kaydedildi: "AFAD koordinasyonunda Zonguldak’tan 19 kişilik Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) uzman arama kurtarma ekibi, beraberindeki ekipmanla 45 dakika içerisinde Genelkurmay Başkanlığına ait uçakla Balıkesir’e, oradan da 2 helikopterle Soma’ya ulaşmıştır. İlk günün sonunda, Zonguldak’tan gelen ekiplerin yanı sıra TTK’ya ait 120 personel, İzmir, Manisa, Balıkesir, Uşak, Afyon, Denizli, Sakarya İl AFAD ekipleri; Sağlık 2 Bakanlığı 112 Acil Sağlık Hizmetleri ve UMKE ekipleri; Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan din görevlileri ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan psikososyal çalışmacılar alanda görevlendirilmiş olup bölge belediyelerden de yeteri sayıda cenaze nakil aracı ile cenaze yıkama aracı alana sevk edilmiştir. 13 Mayıs Salı günü kazanın hemen ardından başlayan arama kurtarma çalışmaları, 4 gün sürmüş ve 17 Mayıs Cumartesi günü madendeki tüm işçiler çıkarılmıştır. Uzman Ekip ve Personel Arama-kurtarma çalışmaları süresince AFAD, 156 personel ve 45 araçla; Genelkurmay Başkanlığı 1 uçak ve 2 helikopterle; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 226 personel ile çalışmalara katılmıştır. Sağlık Bakanlığı 405 personel, doktor ve hemşire, 6 hava aracı, 62 ambulansla bölgede hizmet vermiştir. Kızılay, bölge halkına hizmet vermek üzere 100 personel, 12 araçla bölgede çalışmalarını yürütmüştür. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, İstanbul, Balıkesir, Denizli, İzmir, Manisa Büyükşehir Belediyeleri, Uşak ve Kütahya Belediyeleri, personel ve araçlarıyla Soma’daki çalışmalara katılmıştır. Olayın ardından Soma’ya intikal eden sivil toplum kuruluşları arama-kurtarma çalışmalarına destek vermiş ve yardım kampanyaları başlatmıştır. Soma’da arama kurtarma çalışmaları, yaralıların tedavisi, hayatını kaybedenlerin defin çalışmaları ve yakınlarının rehabilitasyonu ve çeşitli ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik toplamda 2 bin 743 personel, 258 kara aracı ve 9 hava aracı faaliyetlerde bulunmuştur".
Açıklamada, "Olay mahallinde ve cenazelerin taşındığı Kırkağaç’ta birer sahra hastanesi kurulmuş; bu hastanelerde 280 personel görev yapmıştır. Bu iki hastanede, şehitlerin ve yaralıların aileleriyle irtibat kurulmuştur. DNA testleri yapılarak, eşleştirmeler sonucunda şehitler ailelerine teslim edilmiştir. 17 Mayıs 2014 Perşembe günü itibariyle, olayda hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımızın cenazeleri ailelerine teslim edilmiştir. Şehit olan ve yaralanan işçilere ilişkin bilgiler, kimlik tespit çalışmalarının ardından psikolojik destek yardımıyla aileler bilgilendirildikten sonra kamuoyuyla paylaşılmıştır" denildi.
PSİKO-SOSYAL DESTEK
Sahadaki psiko-sosyal destek faaliyetlerin AFAD koordinasyonunda devam ettiği kaydedilerek, "Sağlık Bakanlığı ve Türk Kızılay’ı tarafından Manisa, İzmir, Balıkesir ve Kütahya illerinde ev ziyaretlerini gerçekleştirecek olan psiko-sosyal meslek elemanlarına bir günlük “Afetlerde Travma ve Psiko-Sosyal Destek Eğitimi” verilmiştir. Bu eğitim ile 47 sosyal çalışmacı, 45 psikolog, 22 psikiyatri uzmanı, 47 aile hekimi ve 13 idari personel olmak üzere toplamda 174 psiko-sosyal meslek elemanına ulaşılmıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı 428 din görevlisi Soma’ya intikal ederek cenaze defin ve tekfin işlemlerini yerine getirmiştir. Balıkesir’e bağlı Savaştepe’de toplu cenaze namazı Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez tarafından kıldırılmış, cenaze evlerine taziye ve teselli ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Tüm yurtta cuma hutbesinde Soma konusu işlenmiş ve okunan hatimlerin duaları yapılmıştır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından başlatılan akut dönem taziye ziyaretleri kapsamında 4 ilde 236 psiko-sosyal meslek elemanı ile toplam 272 aileye ulaşılmış, bu ailelerden 235’ine cenaze masrafları için nakdi yardım yapılmıştır. Yardımlar için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından Sosyal Yardımlaşma Vakfı’na 1.300.000 TL aktarılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı, ‘Okul Odaklı Kriz Müdahalesi’ planlayarak, 14.05.2014 tarihinden bu yana, 83 psikolojik danışman ile 79 okulu ziyaret etmiş, öğretmen ve öğrencilerle destek programlarını yürütmüştür. Önümüzdeki süreçte 3 il için toplam 257 okulda 4.453 öğretmene ve 68.000 öğrenciye kriz müdahalesi eğitimi planlanmaktadır. Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından ise alana 39 kişiden oluşan 13 ekip görevlendirilmiştir. Psiko-sosyal açıdan durum tespiti yapan bu ekipler, iyileştirme dönemi içinde kazadan etkilenen ailelerin gençleri için burs imkânı, spor aktiviteleri ve gençlik çalışmaları planlamaktadır" denildi.
4 ADLİ VE İDARİ SORUŞTURMA
Olayla ilgili adli ve idari soruşturma başlatıldığına dikkat çekilerek, "Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) tarafında yürütülen soruşturma kapsamında otopsi işlemleri için 28 savcı görevlendirilmiştir. 20 Mayıs 2014 tarihinde, Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığı, Soma’daki maden
faciasıyla ilgili olarak gözaltına alınan 36 kişiden 8’inin tutuklandığını, 8’inin serbest bırakıldığını, 9’unun adli kontrol altına alındığı ve 11 şüphelinin de savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldığını bildirilmiştir. Soma Cumhuriyet Savcılığı tarafından şüpheli olduğu tespit edilen 3 kişinin olay sırasında vefat ettiği anlaşılmıştır.
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişlerinin yaptığı incelemeler sonrası, Soma’da maden faciası yaşanan ocakta bütün faaliyetlerin durdurulmasına karar verilmiştir" denildi.
SOSYAL HAKLAR
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun, 17 Mayıs Cumartesi itibariyle hayatını kaybeden 242 madencinin adres tespiti ve dosya incelemelerini tamamladığı belirtilerek, "Ön incelemesi gerçekleştirilen dosyalardan 240 sigortalı dosyası ‘ölüm geliri’ bağlanmak üzere hazır hale getirilmiştir. Bu dosyalardan 100 sigortalının toplam 250 hak sahibine ‘ölüm geliri’ bağlanmıştır. SGK tarafından, vefat eden vatandaşların eş ve çocuklarına; eş ve çocukları olmaması durumunda anne ve babalarına, anne babalarının olmaması durumunda kardeşlerine 2 çeşit gelir bağlanacaktır;
- 1. Ölüm Geliri: Hiçbir şart aranmaksızın brüt maaşlarının yüzde 70’i bağlanacak,
- 2. Ölüm Aylığı: Ölüm aylığı alınabilmesi, 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim ödeme şartına bağlı olup aylık miktarı kişilerin işe başlama tarihine göre belirlenecektir.
Başbakanlık tarafından Soma’da hayatını kaybeden ve yaralanan vatandaşlarımız ve aileleri için yardım kampanyası başlatılmıştır. Toplanan yardımların tek elden yürütülmesi ve olaydan etkilenen madenciler ile yakınlarına ulaştırılması için AFAD görevlendirilmiştir. Başbakan Erdoğan, 20 Mayıs Salı günü yaptığı açıklamada, faciada hayatını kaybedenlerin yasal olarak vazife şehidi sayılmaları için gereken çalışmaların yapılması talimatını verdiğini belirtmiştir. Bu çerçevede hayatını kaybeden 301 kişinin anne babalarının, kardeşlerinin ve çocuklarının şehit yakınlarının yararlandığı sosyal hak ve imkânlara sahip olacaktır.
Gerçekleştirilen müdahale çalışmalarında görev alan kurum ve kuruluşlara ait personel ve araç dağılımı ise şöyle:
"KURUM PERSONEL SAYISI ARAÇ
AFAD 156 personel 45 araç
GENELKURMAY - 1 Uçak 2 Helikopter
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 226 personel
Türkiye Kömür İşletmeleri (120)
Zonguldak Taşkömürü Kurumu (19)
Çayıralanı ve Tunçbilek Kömür İşletmeleri (60)
Tavşanlı Kömür İşletmeleri (27)
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 1150 personel, 2 Toma
Çevik Kuvvet (1125)
Jandarma Arama Kurtarma (25)
SAĞLIK BAKANLIĞI 405 personel 6 Hava Aracı
28 Umke Aracı
62 Ambulans
AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI 272 personel
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI 13 personel
TÜRK KIZILAYI 100 personel 1 Mobil Mutfak
2 Öncü Araç
2 İkram Aracı
4 Kamyonet
2 Tır
1 Kamyon
BELEDİYELER229 personel, 110 araç
Ankara Büyükşehir Belediyesi
Balıkesir Belediyesi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Denizli Büyükşehir Belediyesi
İzmir Büyükşehir Belediyesi
Kütahya Belediyesi
Manisa Büyükşehir Belediyesi
Uşak Belediyesi
STK VE GÖNÜLLÜLER (16 Farklı STK) 210
TOPLAM 2 bin 743 personel, 258 araç
9 Hava Aracı".